نوف سایت ادبی نوشین شاهرخی

بازگشت به صفحه قبل

جنبش زنان ایران در حال صعود
   1387-11-29– شهرزاد نیوز: نوشین شاهرخی
   


روز 14 فوریه فریبا داوودی مهاجر، از فعالان کمپین یک‌میلیون امضاء برای تغییر و برنده‌ی جایزه‌های حقوق بشر هلمن همت و حقوق بشر اول در امریکا، سخنران نشستی در کارگاه ایرانیان در شهر هانوفر آلمان بود.

او که به جرم اقدام علیه امنیت ملی به چهار سال زندان محکوم شد، درحال حاضر در ایالات متحده‌ی امریکا زندگی می‌کند و همچنان فعالیت‌های خود را در زمینه‌ی جنبش زنان در خارج از کشور ادامه می‌دهد.

جایزه‌ی نوبل و تشکیل کمپین

فریبا یکی از اتفاقات مهم در بنیان کمپین یک‌میلیون امضاء را استقبال زنان از شیرین عبادی، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل می‌داند. چراکه همین اتفاق بنیان‌گذار جلسات هم‌اندیشی فعالان جنبش زن شد. این جلسات در پارک لاله و بدون مجوز از دولت خاتمی ادامه می‌یابد.

جنبشی که تظاهرات مختلفی را برنامه‌ریزی می‌کند، از جمله تظاهرات 22 خرداد را و بر جنبش‌های دیگر و به ویژه دانشجویی تأثیر می‌گذارد. و این در شرایطی است که جنبش زنان هنوز هیچ پشتیبانی در جنبش‌های دیگر ندارد و یا دیگر جنبش‌ها از آنان می‌خواهند که ابتدا برای کسب دمکراسی نیرو بگذارند و نه مطالبات زنان.

کمپین در شهریور 85 تشکیل می‌شود. هرچند که در ابتدا شکل آرزو و رؤیا دارد و چندان امیدی به تحقق آن نیست، اما زنان با پی‌گیری و کم کردن فاصله‌ی خود با مردم این جنبش را پیش می‌برند.

فعالیت خانه به خانه

فریبا می‌گوید که قرار شد در دفترچه‌ای تمام قوانین تبعیض‌آمیز نگاشته شود تا آموزش و آگاهی را خانه‌به خانه پیش ببرند و همین رویارویی خانه‌به خانه، فعالان زن را با خواست‌های ملموس و متفاوت زنان آشنا می‌کند.

فعالیت زنان چهره‌ به چهره است؛ آنها به مکان‌های عمومی چون آرایشگاه، دانشگاه، مساجد، متروها و... می‌روند و علیرغم خطر دستگیری با مردم ارتباط برقرار می‌کنند.

از نظر فریبا کمپین به صدای خاموش بسیاری از زنان تبدیل شد و این صداهای پنهان را جذب کرد و به خواست‌های نسل‌های مختلف احترام گذاشت.

گاهی فشار ترس، چه از جامعه و چه از خانواده، چنان بالا بود که مردم می‌ترسیدند با جنبش زنان همکاری کنند و در ابتدا زنان از آنان فقط یک امضاء می‌خواستند. اما افزایش پی‌درپی مشارکت اجتماعی و خودآگاهی آنان در این جنبش بسیار مؤثر بود.

در ضمن بسیاری از زنان در رسانه‌های گروهی و یا وب‌لاگ‌های خود می‌نویسند و بدین گونه خواست‌ها و جنبش زنان را هرچه بیشتر ارتقاء می‌دهند.

خصوصیات تشکیلاتی کمپین

از نظر فریبا کمپین غیرایدئولوژیک است و از آنجا که بر اساس مطالبات زنان شکل گرفته، همه‌ی زنان را خطاب قرار می‌دهد. همچنین کمپین شفاف است و تمام مباحث‌اش را روی وب قرار می‌دهد و همین شفافیت به بازداشتیان نیز امنیت می‌دهد، چراکه زنان زندانی همان مباحثی را بازمی‌گویند که منتشر شده است.

وی بر استقلال این جنبش نیز تأکید کرده و می گوید که سایه‌ی هیچ گروه سیاسی بر کمپین سنگینی نمی‌کند، بلکه زنان خود تصمیم می‌گیرند که چگونه حرکت کنند و همین استقلال به زنان قدرت داده و دلیلی شده است تا گروه‌های دیگر نیز این جنبش را جدی بگیرند.

کمپین از نظر وی تشکیلاتی افقی است که رهبر ندارد و هر کسی که آن را امضاء کند، همان حقوقی را داراست که اعضای قدیمی کمپین. مرکززدایی نیز یکی از اهداف کمپین است، طوری  که جنبش‌ها در هر شهر و روستایی بر اساس خواسته‌های زنان آن مناطق شکل و شیوه‌ی حرکت خود را بتوانند تعیین کنند.

کف مطالبات

کف مطالبات کمپین از نظر فریبا بالاست، چراکه خواست‌هایی چون برابری ارث و یا در کل اعلامیه‌ی حقوق بشر را طرح می‌کند. البته خواست‌ها به اقتضای نسل نیز متفاوتند و نسل پنجم نه‌ تنها بر آزادی پوشش تأکید دارد، بلکه بر سبک زندگی و روابط خصوصی‌‌تر زندگی، به ویژه حقوق جنسی خود پای می‌فشارد و خواستار حقوق جنسی برابر با مردان است.

ازهم‌گسیختگی جنبش داخل و خارج از ایران

فریبا یکی از آفت‌های بزرگ جنبش و فقدان شکل‌گیری حرکتی یک‌پارچه‌ در ایران را عدم همکاری جنبش داخل و خارج از ایران می‌داند.

وی بر این نظر است که حکومت اسلامی ذهنیت ایرانیان داخل و خارج را نسبت به یکدیگر مخدوش می‌کند و یا تلاش دارد که ارتباط میان آنان را هرچه کمتر کند. یکی از شیوه‌های آن ترساندن بازداشتیان جنبش از فعالان خارج از کشور است.
اما بسیاری از زنان ایران با جنبش خارج از کشور ارتباط برقرار می‌کنند. بوِیژه از طریق اینترنت از مباحث و سمینارهای جهانی زنان اطلاع می‌یابند و یا در سمینارها شرکت می‌کنند و آموزش می‌بینند.

تجربه‌ی اصلاحات

فریبا می‌گوید که دوران اصلاحات تجربه‌ای آموزنده برای جنبش زنان ایران در بر داشت که زنان از آن پس به جناح‌های حاکمیت دل نبندند و برای رسیدن به مطالبات خود تنها به خود و نیروی مردم اتکا کنند.

همین باعث شد که به هنگام انتخابات رئیس‌جمهوری گذشته زنان حاضر نشدند که جنبش‌شان را با اُفت و خیزهای انتخابات گره بزنند. هرچند که برخی از گروه‌های اصلاح‌طلب به جنبش زنان ایراد می‌گرفتند که با فعالیت‌های خود دولت اصلاحات را تضعیف می‌کنند.

گذر از خط قرمز‌ها

از نظر فریبا جنبش زنان ایران خط قرمزها را درهم‌می‌شکند. دیگر جنبش‌ها نیز ایستادگی می‌کنند، اما جنبش زنان قدمی از ایستادگی جلوتر رفته، چراکه به قانون اساسی ایراد می‌گیرد و بندهایی چون تعدد زوجات و یا برابری ارث را به چالش می‌گیرد که صریحاً در قرآن آمده است.
وی همچنین تأکید می‌کند از آنجا که زنان در جنبش دانشجویی و دیگر حوزه‌ها هم حضور دارند، پیوند جنبش‌های دیگر با زنان بسیار نزدیک است.

http://www.shahrzadnews.org/article.php5?id=1446